ισόθερμες καμπύλες

Ονομασία της γραμμής, στο φασικό διάγραμμα ενός συστήματος, η οποία ενώνει όλα τα σημεία που αντιστοιχούν στην ίδια θερμοκρασία (Τ). Η εξίσωση της ισόθερμης μεταβολής ενός ιδανικού αερίου είναι ΡV = RΤ = σταθερά, όπου Ρ, V η πίεση και ο όγκος του αερίου. Αν σχεδιαστούν στο διάγραμμα πίεσης-όγκου (Ρ-V) οι ι.κ. (οικογένεια καμπυλών για διάφορες δυνατές θερμοκρασίες), τότε καθεμία από αυτές αποτελεί κλάδο της ισοσκελούς υπερβολής ΡV = σταθερό, που έχει τους άξονες ως ασύμπτωτούς της. Σε ένα πραγματικό αέριο, η εξίσωση της ισόθερμης μεταβολής είναι (Ρ + α/V²) (Υ – b) = RΤ, οπότε η πίεση μεταβάλλεται με τον όγκο, όπως: Ρ = RT/ V – b. Οι ι.κ. στην περίπτωση αυτή διαφέρουν πολύ από τις ιδανικές. Κάτω από μία ορισμένη θερμοκρασία, στην οποία αντιστοιχεί μία κρίσιμη ι.κ., οι καμπύλες αυτές παρουσιάζουν ένα οριζόντιο ευθύγραμμο τμήμα. Όσο η θερμοκρασία γίνεται μεγαλύτερη από την κρίσιμη τόσο προσεγγίζουν τη μορφή ισοσκελούς υπερβολής των ι.κ. ιδανικού αερίου. Σε ένα διάγραμμα ΡV η καμπύλη αδιαβατικής διεργασίας είναι περισσότερο επικλινής στο σημείο τομής της με την αντίστοιχη ι.κ.